Οι δύσκολες αποφάσεις
Την είδα σήμερα το πρωί. Περπατούσε με δυσκολία. Με το ένα χέρι κρατούσε τη μαγκούρα της και με το άλλο στηριζόταν στα παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Σε κάθε της βήμα έβγαζε έναν μικρό αναστεναγμό. Ήταν πάνω από 70 ετών. «Που πάει μόνη της πρωί πρωί η κακομοίρα;» σκέφτηκα. Κοιτάζοντας λίγα μέτρα μπροστά είδα ότι κάποιος τη συνόδευε. Το παιδί της, ασπρομάλλης, γύρω στα 45, με σύνδρομο Down, γύριζε κάθε λίγο και λιγάκι για να δει αν τον ακολουθεί η μητέρα του. Στεναχωρήθηκα.
Στην εταιρεία που δουλεύω, αντιπροσωπεύουμε ένα γυναικολογικό πρόγραμμα που επιτρέπει, εκτός των άλλων, τον υπολογισμό του ρίσκου να γεννηθεί ένα παιδί με σύνδρομο Down, χωρίς την επεμβατική εξέταση της αμνιοπαρακέντησης. Η επιστήμη επιτρέπει πλέον στις εγκύους να γνωρίζουν από τα πρώτα κιόλας στάδια της κύησής τους εάν το παιδί που θα φέρουν στον κόσμο θα αντιμετωπίζει ανατομικά ή άλλα προβλήματα.
Η γυναίκα που είδα το πρωί δεν είχε τη δυνατότητα να γνωρίζει τι την περίμενε όταν ήταν έγκυος. Ωστόσο δεν είμαι καθόλου σίγουρη, ακόμα κι αν την είχε, αν θα επέλεγε να διακόψει την κύησή της. Καθημερινά, λόγω της ενασχόλησης με τον τομέα της γυναικολογίας, ακούω ιστορίες για παιδιά που γνωρίζουμε ότι θα γεννηθούν τυφλά, χωρίς χέρι ή πόδι, με ανεπάρκειες, με σύνδρομο Down κτλ. Οι υπερηχογραφιστές ενημερώνουν την μέλλουσα μητέρα, αλλά η απόφαση είναι δική της.
Πολλοί διατείνονται ότι είναι εγωιστικό να στερήσεις τη ζωή από ένα μωρό, απλά και μόνο για να μην ταλαιπωρηθείς στο μέλλον. Στον αντίποδα της άποψης αυτής, βρίσκονται εκείνοι που λένε ότι είναι εξίσου εγωιστικό να φέρεις στη ζωή έναν άνθρωπο που θα σίγουρα θα υποφέρει από προβλήματα υγείας, απλά και μόνο για να κάνεις παιδί.
Δεν ξέρω τι θα μου απαντούσε αυτή η γυναίκα αν την ρωτούσα «τι θα έκανε αν γνώριζε». Θέλω να πιστεύω ότι μια ολόκληρη ζωή με το παιδί της δεν θα της επέτρεπε να μετανιώνει που το γέννησε. Ίσως τώρα πια ο μόνος της φόβος θα είναι τι θα απογίνει το παιδί της όταν αυτή φύγει. Αλλά τότε τι θα είχε αποφασίσει; Ποιοι παράγοντες θα είχαν επηρεάσει την κρίση της;
Όποια κι αν είναι η απόφαση που παίρνουν οι γυναίκες που βρίσκονται μπροστά σε τέτοια διλήμματα, θεωρώ ότι είναι λάθος να τις κρίνουμε. Και σε καμία περίπτωση δεν δέχομαι ότι ο εγωισμός μας δεν αποτελεί σωστό κριτήριο. Όταν η απόφασή μας πρόκειται να επηρεάσει τη δική μας ζωή, τότε το μόνο σωστό κριτήριο είναι αυτό που θα είναι καλό για εμάς. Αλλά μόνο για εμάς και το παιδί που θα γεννηθεί. Ούτε για το Θεό, ούτε για την υπογεννητικότητα, ούτε για τους άλλους.
Στην εταιρεία που δουλεύω, αντιπροσωπεύουμε ένα γυναικολογικό πρόγραμμα που επιτρέπει, εκτός των άλλων, τον υπολογισμό του ρίσκου να γεννηθεί ένα παιδί με σύνδρομο Down, χωρίς την επεμβατική εξέταση της αμνιοπαρακέντησης. Η επιστήμη επιτρέπει πλέον στις εγκύους να γνωρίζουν από τα πρώτα κιόλας στάδια της κύησής τους εάν το παιδί που θα φέρουν στον κόσμο θα αντιμετωπίζει ανατομικά ή άλλα προβλήματα.
Η γυναίκα που είδα το πρωί δεν είχε τη δυνατότητα να γνωρίζει τι την περίμενε όταν ήταν έγκυος. Ωστόσο δεν είμαι καθόλου σίγουρη, ακόμα κι αν την είχε, αν θα επέλεγε να διακόψει την κύησή της. Καθημερινά, λόγω της ενασχόλησης με τον τομέα της γυναικολογίας, ακούω ιστορίες για παιδιά που γνωρίζουμε ότι θα γεννηθούν τυφλά, χωρίς χέρι ή πόδι, με ανεπάρκειες, με σύνδρομο Down κτλ. Οι υπερηχογραφιστές ενημερώνουν την μέλλουσα μητέρα, αλλά η απόφαση είναι δική της.
Πολλοί διατείνονται ότι είναι εγωιστικό να στερήσεις τη ζωή από ένα μωρό, απλά και μόνο για να μην ταλαιπωρηθείς στο μέλλον. Στον αντίποδα της άποψης αυτής, βρίσκονται εκείνοι που λένε ότι είναι εξίσου εγωιστικό να φέρεις στη ζωή έναν άνθρωπο που θα σίγουρα θα υποφέρει από προβλήματα υγείας, απλά και μόνο για να κάνεις παιδί.
Δεν ξέρω τι θα μου απαντούσε αυτή η γυναίκα αν την ρωτούσα «τι θα έκανε αν γνώριζε». Θέλω να πιστεύω ότι μια ολόκληρη ζωή με το παιδί της δεν θα της επέτρεπε να μετανιώνει που το γέννησε. Ίσως τώρα πια ο μόνος της φόβος θα είναι τι θα απογίνει το παιδί της όταν αυτή φύγει. Αλλά τότε τι θα είχε αποφασίσει; Ποιοι παράγοντες θα είχαν επηρεάσει την κρίση της;
Όποια κι αν είναι η απόφαση που παίρνουν οι γυναίκες που βρίσκονται μπροστά σε τέτοια διλήμματα, θεωρώ ότι είναι λάθος να τις κρίνουμε. Και σε καμία περίπτωση δεν δέχομαι ότι ο εγωισμός μας δεν αποτελεί σωστό κριτήριο. Όταν η απόφασή μας πρόκειται να επηρεάσει τη δική μας ζωή, τότε το μόνο σωστό κριτήριο είναι αυτό που θα είναι καλό για εμάς. Αλλά μόνο για εμάς και το παιδί που θα γεννηθεί. Ούτε για το Θεό, ούτε για την υπογεννητικότητα, ούτε για τους άλλους.
Ας επιλέγουμε εμείς κι ας είναι λάθος.
14 σχόλια:
εκείνη η γυναίκα θα είχε αποφασίσει, τότε, ακριβώς αυτό που θα σου απαντούσε αν τη ρωτήσεις τώρα.
Είναι αυτά τα διλήμματα...
"Ας επιλέγουμε εμείς κι ας είναι λάθος". Από τη πλευρά της γυναίκας το βρίσκω σωστό.
Να δούμε λίγο και τον παράγοντα παιδί?
Ξέρω, δεν έχει επιλογή αν θα γεννηθεί ή όχι, θέλει όμως το παιδί να είναι αλλιώτικο απο τ' αλλα? Θέλει μια ζωή να "ζεί" σε ιδρύματα (αν είναι αυτιστικό). Και όταν πεθάνουν οι γονείς, τι θα γίνει αυτό το παιδί?
Δεν ξέρεις τι θα επέλεγε τότε, αν ήξερε. Και σίγουρα δε μπορείς να ξέρεις ακόμα κι αν είχε την επιλογή να ξέρει, και είχε πάρει μια απόφαση, αν θα επέμενε στην ορθότητα της απόφασής της τόσα χρόνια μετά.
Η εμπειρία μιας ολόκληρης ζωής με ένα παιδί με προβλήματα υγείας, και ειδικά όταν είναι τέτοιας φύσεως (νοητικά και σωματικά, με προδεδικασμένη πρόγνωση τις περισσότερες φορές) είναι καταλυτική για να μετανιώσεις. Να μετανιώσεις για αυτό που αποφάσισες, είτε διάλεξες τον έναν δρόμο είτε τον άλλον.
Από τη μια μπορεί να λυπάσαι που το βλέπεις να ταλαιπωρείται, να διαφέρει, να μην μπορεί να προσαρμοστεί. Που το κοιτάζουν στο δρόμο με ένα βλέμμα οίκτου. Και το καταλαβαίνει, κι ας μην το βλέπεις. Να θλίβεσαι που δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί, που θα χρειάζεται πάντα βοήθεια. Που ίσως να μην μπορείς γις πάντα να του την προσφέρεις.
Από την άλλη μπορεί να ζηλεύεις το πάθος του για ζωή, να χαίρεσαι την κάθε απλή στιγμή ευτυχίας που βιώνει, να δοξάζεις τον Θεό (ή την μοίρα) που ζει παρά τις αντίθετες προβλέψεις των ιατρών. Ίσως κι όλας να είναι πιο ευτυχισμένος από τους φυσιολογικούς ανθρώπους, που μέσα στη λογική τους χάνουν τη ζωή.
Σίγουρα υπάρχουν στιγμές που όποια απόφαση κι αν πάρει κάποιος, θα αμφιταλαντευτεί αργότερα για το αν έπραξε σωστά.
Το συμπέρασμα είναι πως σε κάποια πράγματα δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Και γι' αυτό κανείς δεν μπορεί να κρίνει μια απόφαση, ακόμα κι ο ίδιος. Και είναι μια δύσκολη απόφαση.
Δεν διαφωνώ καθόλου μαζί σου Μαρίνα. Αυτή είναι και η δική μου η άποψη. Η διαφωνία μου είναι να θεωρούμε ότι ήταν "θέλημα Θεού να βγει το παιδί έτσι", να επιλέγουμε να ζήσουμε το Γολγοθά "που μας επιφύλασσε η μοίρα" χωρίς να σκεφτόμαστε τους εαυτούς μας και το παιδί. Απλά όταν δεν έχεις βρεθεί σε παρόμοια θέση, είναι ανώφελο να λες "εγώ θα έκανα αυτό" γιατί ποτέ δεν ξέρεις.
@γκρινιάρη
Δεν θα μπορούσα να συμφωνώ περισσότερο μαζί σου. Γι'αυτόν ακριβώς το λόγο αποφεύγω να πάρω και απόλυτη θέση. Γιατί όταν υπάρχει ένα παιδί στη μέση, τα μετράς διαφορετικά τα πράγματα.
Γνωρίζω για την περίπτωση μίας κοπέλας της οποίας το παιδάκι είχε διαγνωστεί από πολύ νωρίς στην εγκυμοσύνη, ότι έπασχε από ένα σχετικά σπάνιο σύνδρομο, στο οποίο οι πνεύμονες δεν αναπτύσσονται φυσιολογικά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Στο σύνδρομο αυτό, όπως της είχαν πει, το παιδάκι γεννιέται και ζει μόνο για μερικές ώρες.
Επέλεξε όμως να το φέρει στον κόσμο, διότι όπως μας είχε πει, ήθελε να δει το μωρό της. Μου είναι αδύνατο να σκεφτώ πόση δύναμη είχε μέσα της η κοπέλα αυτή για να επιλέξει κάτι τέτοιο.
Ειναι μεγάλη ιστορία αυτό το θεμα, ο καθένας δεν μπορούμε να ξέρουμε πως θα αντιδρούσε παρα μόνο αν τύχει σε αυτή την κατάσταση!
Ειλικρινά δεν ξέρω τι θα έκανα σε ανάλογη περίπτωση. Το πιο πιθανό ειναι να μην το κράταγα γιατί πως θα ζούσε όταν εγώ θα πέθαινα, γιατι να τυραννίσω εναν άνθρωπο έτσι? Θα ειναι σαν ζωντανός-νεκρός...
Ειναι περίεργη κατάσταση και κυρίως ειναι και η ψυχολογία της μέλλουσας μάνας που παίζει σημαντικό ρόλο...
Το πόσταρα 2 φορές και για αυτό το έσβησα...
@starry night
Δεν μπορεί κανείς να καταλάβει τη ψυχολογία μιας εγκύου που ακούει τέτοιο πράγμα. Εγώ σίγουρα δεν καταλαβαίνω την απόφασή της αυτή.
@julia
όπως βλέπεις, συμφωνούμε.
Τελικά σήμερα συμφωνώ με όλους! Μάλλον επειδή δεν θέλω να έχω συγκεκριμένη άποψη για το θέμα.
Έχοντας δουλέψει χρόνια σε ιδρύματα με παιδιά, κυρίως αυτιστικά...αυτό που με σημάδεψε ήταν πως πάρα μα πάρα πολλά τα είχαν (κυριολεκτικότατα) εγκαταλείψει. Δε μιλάω απλά για παιδιά που τα βάλαν σ'ένα ίδρυμα και φρόντισαν να τα ξεχάσουν...Μιλάω και για παιδιά που βρέθηκαν παρατημένα σε δρόμους ή σε δάση, σαν αδέσποτα ή σαν αγρίμια...έχετε ιδέα πόσα πολλά υπάρχουν;
Το θέμα πια για μένα δεν είναι τόσο το τι θα επιλέξει ο κάθε γονιός. Αλλά το πόσο συνειδητά θα το κάνει και κυρίως...πόσο θα αναλάβει την ευθύνη της απόφασής του και πόσο θα καταφέρει να μη κάνει το παιδί του να πληρώσει επιπλέον "γραμμάτια" (απ'όσα ήδη του αναλογούν λόγω της όποιας ασθένειας) εξ'αιτίας του.
Γιατί στην τελική...το τι θα επιβάλλουμε στον εαυτό μας είναι δικό μας θέμα. Καλό ή κακό, δικαίωμά μας. Το παιδί όμως, είναι άλλο. Είναι αγάπη, είναι ευθύνη, είναι ζωή μέσα από τη ζωή μας μα κυρίως ΠΕΡΑ από αυτή. Ζωή με την οποία ΚΑΝΕΙΣ δεν έχει το δικαίωμα να παίξει, όποιες κι αν είναι οι συνθήκες.
Θα συμφωνήσω με τη julia, γιατί εντάξει όσο εγώ θα είμαι στη ζωή και θα μπορώ να παρέχω στο παιδί αυτό όσα χρειάζεται. Μετά όμως? Ποιος θα μπορούσε να αναλάβει τέτοια ευθύνη? Δύσκολο πάντως να είναι κανείς απόλυτος σε τέτοια ζητήματα...
@evaki
Αυτή την πτυχή του θέματος δεν την είχα σκεφτεί και κάνει το ζήτημα ακόμα πιο λεπτό και την κάθε απόφαση πολύ πιο σημαντική.
@georgia
"Δύσκολο πάντως να είναι κανείς απόλυτος σε τέτοια ζητήματα... " συμφωνώ κι επαυξάνω.
ειμαι σε αυτη τη θέση και μπροστα απο αυτη τη μεγαλη αποφαση.εχοντας εναν αδελφο με ειδικες αναγκες το διλημμα για μενα ειναι ακομη μεγαλυτερο.δεν ξερω αν εχω το κουραγιο να περασω ξανα με το παιδι μου τις ιδιες καταστασεις που περνω μια ζωη με τον αδελφο μου τον οποιο ομως λατρευω και χαιρομαι που υπαρχει εστω κι ετσι.ειναι ο μοναδικος μου αδελφος.ειναι ομως ενα δυστυχισμενο πλασμα.αν καποια μερα παθω κατι εγω γιατι να αφησω δυο ανυπερασπιστες ζωες πισω μου?απο την αλλη ομως θα αξιζω να γινω και να λεγομαι καποια στιγμη αργοτερα μανα εχοντας αφαιρεσει τη ζωη του παιδιου μου. ειμαι ρατσιστρια με το αγεννητο παιδι μου.νιωθω ασχημα γι'αυτο δεν βρισκω ομως καμια λυση...
Δημοσίευση σχολίου