Δευτέρα, Μαρτίου 26, 2007

Το εγωιστικό γονίδιο

Ανάμεσα στους διάφορους αμυντικούς μηχανισμούς που διακρίνει η ψυχολογία, υπάρχει και ένας που λέγεται «διανοητικοποίηση», άλλως intellectualization. Λέμε ότι ο ασθενής «διανοητικοποιεί» όταν φοράει το καπέλο του διανοούμενου και αντί να κάτσει να πει τι τον τρώει, προτιμά να ερμηνεύει τις καταστάσεις που τον προβληματίζουν, ή ακόμα καλύτερα να φιλοσοφεί γενικότερα για την ψυχή του ή για κάποιον άλλον, ή για τον κόσμο γενικότερα.

Αυτός ο μηχανισμός άμυνας, φτιάχτηκε για μένα. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι καλές μου φιλενάδες με κοιτάνε με απορία όταν κάθομαι και τους εξηγώ με μεγάλη λεπτομέρεια όλες τις επιστημονικές παραμέτρους ενός προβλήματος χωρίς ουσιαστικά να αναφέρομαι στο ίδιο το πρόβλημα. Ή ακόμα καλύτερα, όταν βάζω όλους τους προβληματισμούς μου στην άκρη και καταπιάνομαι με τις ανησυχητικές διαστάσεις που λαμβάνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου ή τον νέο νόμο περί ιδιοκτησίας που πέρασε την προηγούμενη εβδομάδα στην Κίνα.

Κάτι τέτοιο μ’ έπιασε τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Μια συζήτησε με έναν καλό μου φίλο και το μάτι μου γυάλισε. Θεωρίες που δεν τις γνωρίζω και με περιμένουν να τις ανακαλύψω. Μια νέα θεώρηση της ζωής που θα μου τραβήξει την προσοχή από την ματαιότητα της ύπαρξής μου τον τελευταίο καιρό (είναι προφανές ότι έχω φορέσει το καπελάκι του διανοούμενο, μη με κοιτάτε στραβά!!!).

Άκουσα λοιπόν για τη θεωρία του Richard Dawkins, όπως αυτή περιγράφεται στο βιβλίο του The selfish gene (1976), που λέει ότι οι άνθρωποι υπάρχουν ως «οχήματα» ή μηχανές επιβίωσης, με τα γονίδια να δημιουργούν τους ανθρώπινους μηχανισμούς προκειμένου να αναπαραχθούν τα ίδια και να επιβιώσουν στο πέρασμα των χρόνων.
Αυτή η θεωρία από μόνη της θα μπορούσε να θέτει τέλος στις αναζητήσεις μας περί του σκοπού της ζωής, αφού θεωρεί ως δεδομένο ότι είμαστε εδώ για να κάνουμε παιδιά, που θα κάνουν παιδιά και ούτε καθεξής.
Ωστόσο, αυτό που δεν υπολόγισαν τα εγωιστικά αυτά γονίδια ήταν το γεγονός ότι το ανθρώπινο είδος ανέπτυξε εγκέφαλο. Εγκέφαλο ο οποίος βρήκε μάλιστα τρόπος να αποτρέψει την συνέχεια τους, βλ. προφυλακτικό και άλλες μεθόδους αντισύλληψης.

Στο ίδιο βιβλίο, ο Dawkins αναφέρεται στον όρο meme ( εκ του ελληνικού μιμούμαι και διαβάζεται όπως το gene), το οποίο έχει μεταφραστεί στα ελληνικά ως μιμίδιο (κατά το γονίδιο).

Τα memes λοιπόν, αναφέρονται σε «μια μονάδα πολιτιστικής πληροφορίας» η οποία μπορεί να διαδοθεί από το ένα μυαλό στο άλλο όπως κάνουν και τα γονίδια. Ο Dawkins δίνει παραδείγματα memes: σκοποί τραγουδιών, φράσεις από διαφημίσεις, πεποιθήσεις, μόδες κτλ.

Θα μπορούσαμε απλά να πούμε ότι τα memes είναι κάθε ιδέα η οποία για κάποιο λόγο κάνει τον εγκέφαλο που την αποδέχεται να θέλει να την μοιραστεί με άλλους εγκεφάλους.

Καταλαβαίνω ότι όλα αυτά σας φαίνονται μάλλον άσχετα για Δευτέρα πρωί και δίκιο έχετε. Αλλά εμένα μου έχουν δημιουργηθεί πολλοί προβληματισμοί, όπως για παράδειγμα, με ποια κριτήρια επιλέγουμε τις ιδέες που περνάμε στους άλλους, πως ο νεοφλοιός του εγκεφάλου αντιστέκεται στα γονίδια και στην τάση τους για αναπαραγωγή και τα κάνει όλα μπάχαλο, (βάλτε εδώ και λίγο σάλτσα συνειδητού και ασυνείδητου που είναι και το αγαπημένο μου), είναι δυνατόν τα πάντα να γυρνάνε γύρω από το σεξ;;;; και άλλα πολλά.

Δεν το’ χω σε τίποτα να μπλέξω όλες τις θεωρίες μαζί και να προσπαθήσω να βγάλω τη δικιά μου.
Έχω διάβασμα!
Καλημέρα σας!!

buzz it!

26 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Για περαιτέρω διάβασμα σου προτείνω την θεωρία των μορφογενητικών πεδίων του Sheldrake
η οποία προυπήρχε των memes.
Διάβασμα ε..................
Ετσι ξεκίνησα και εγω και τωρα φοράω μαύρα γυαλιά (κουάξ)
Για θεωρίες συνομωσίας θα σου πω κατ ιδίαν τι να διαβάσεις

Georgia είπε...

"αντί να κάτσει να πει τι τον τρώει, προτιμά να ερμηνεύει τις καταστάσεις που τον προβληματίζουν, ή ακόμα καλύτερα να φιλοσοφεί γενικότερα για την ψυχή του ή για κάποιον άλλον, ή για τον κόσμο γενικότερα" Αα, δεν το ήξερα ότι έχει και όνομα έτσι βαρύγδουπο η ασθένειά μας!! Περιμένω με αγωνία τη δική σου θεωρία γλυκό μου blogaki! (ναι, όλα γύρω απ'το σεξ γυρνάνε!) Άντε, καλή μας εβδομάδα!! Φιλάακια! ;)

Xavier είπε...

Όλα τα κριτήρια είναι εγωκεντρικά.

Ωραίοι προβληματισμοί.

Mogwai είπε...

Blogaki μου, εχω διαβασει κ εγω τις συγκεκριμενες θεωριες του ιδιου (κ στα επομενα βιβλια του) κ δυστυχως τις εχω υιοθετησει πληρως, επικινδυνα πραγματα!
Αναμενω τη δικια σου, γιατι η συγκεκριμενη βιολογοθεωρια ειναι πολυ απαισιοδοξη κ στη παρεα τη λες, τους πειθεις και μετα σου λενε "σωστα ολα αυτα αλλα δε μ αρεσουν αρα ειναι μαλακιες" :(

an205 είπε...

Για το "κεχρί" γίνονται όλα.
Μια είναι η ουσία
να υπάρξει συνουσία...
Καλά δεν λέω κι ένα ποτό πριν
και ένα τσιγάρο μετά δεν θα με χάλαγε!
Αφεντικό, το νερό είναι τζάμι βούτα!

zouri1 είπε...

εγω για μια καλημερα περασα

Αστάρτη είπε...

Εχμμ..ναι κι εγώ..δεν μπορώ να βοηθήσω στους προβληματισμούς σου, αλλά μια καλημέρα..επιβάλλεται!
Καλή τύχη στις νέες σου ανακαλύψεις :0)

Blogaki είπε...

@theo
Διάβασμα!Διάβασμα! Μόνο αυτό με σώζει!
@georgia
Ναι! έτσι τη λένε την κατάστασή μας και είναι ανίατη!! Φιλάαακια!
@xavier
Εγωκεντρικά; Δεν ξέρω. Το ψάχνω!Θα σας ενημερώσω!
@mogwai
Καλέ μου χνουδωτέ φίλε! Το'ξερα ότι θα με καταλάβαινες! Ο τύπος είναι κορυφή κατά τη γνώμη μου αλλά θέλω διάβασμα ακόμα!
@an205
Μη ρίχνεις το επίπεδο σε παρακαλώ πολύ!!! (Κάτσε λίγο γιατί μόλις έφαγα και θα πάω ντουγρού στον πάτο!)
@zouri
Καλημέρα σας υπουργέ μου!!
@αστάρτη
Καλημέρα σου κι εσένα μικρή μου!!Ευχαριστώ πολύ! Η νέα μου θεωρία θα είναι επαναστατική και θα την εφαρμόσω πρώτα πάνω σας και μετά σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο!! (Λάλησα λέμε!!)

Ανώνυμος είπε...

Αγαπημένη μου μαθητριούλα.
Επειδή σήμερα σε βλέπω αρκετά προβληματισμένη, δεν θα σου κακιώσω επειδή ακόμη δεν έχεις γράψει σχόλιο στο blog μου αλλά ως καλός καθηγητής θα προσπαθήσω να σε βοηθήσω

- Κριτήρια επιλογής ιδεών που περνάμε στους άλλους

1)Για να τους ωθήσουμε στο να υιοθετήσουν τις ιδέες μας επειδή έτσι πιστεύουμε ότι τους βοηθάμε (φίλος προς φίλο, αδερφός προς αδερφό, σύζυγος σε σύζυγο.)

2) Για να τους περάσουμε συγκεκριμένες νοοτροπίες και τρόπους συμπεριφοράς έτσι ώστε να διαπλάσουμε τον χαρακτήρα τους (γονέας προς παιδί)

3) Για να βλάψουμε εσκεμμένα κάποιον από ζήλεια, φθόνο ή οποιοδήποτε άλλο ταπεινό συναίσθημα.

4) Για να εντυπωσιάσουμε τους άλλους, να κάνουμε τους έξυπνους ή να κάνουμε τους άλλους να μας θαυμάσουν για αυτό που είμαστε (άντρας προς υποψήφια γυναίκα- θήραμα)

5) Για να κάνουμε ένα μεμονωμένο άτομο ή μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων να δουλέψει φανατικά για τους σκοπούς μας. (Χίτλερ προς Γερμανούς)

6) Γιατί νιώθουμε μια εσωτερική ανάγκη να δώσουμε το παρόν και να δηλώσουμε στο έξω κόσμο ποιοί είμαστε και τι πρεσβεύουμε, χωρίς να επιδιώκουμε κάτι παραπέρα.

Όσο για το θέμα του σεξ, θα μιλήσω μόνο για το αντρικό φύλο. Πιστεύω ότι τουλάχιστον το 80 περίπου τοις εκατό των αποφάσεων που παίρνουμε κάθε μέρα εμείς οι άντρες έχει να κάνει άμεσα ή έμμεσαμε το σεξ.

Ελπίζω να βοήθησα.

Καλό διάβασμα. Πολλά φιλιά!!

JoaN είπε...

Μάλιστα! Ενδιαφέροντα όλα αυτά.
"Δεν το’ χω σε τίποτα να μπλέξω όλες τις θεωρίες μαζί και να προσπαθήσω να βγάλω τη δικιά μου."-> έτσιιι έτσιιι! ("όλο ένα" είναι μια άλλη θεωρία την οποία επιφυλάσσομαι να αναπτύξω κάποια άλλη στιγμή!) Καλό διάβασμα λοιπόν ;)

fevis είπε...

Νομίζω πως μπαίνουν στην μέση οι ορμόνες και τα γαμάνε όλα... Κυριολεκτικά και μεταφορικά....:-)

Spyros είπε...

είναι δυνατόν τα πάντα να γυρνάνε γύρω από το σεξ;;;;

mpaaaa, de nomizw.
egw toulaxiston den gyrizw.. :b

bbchris είπε...

Μήπως αυτά τα βιβλία έχουν και κάποια εξίσωση που αν την λύσεις, βρίσκεις πότε θα γίνεις μάνα επιτέλους? :))))

Blogaki είπε...

@astroistorikos
Σας ευχαριστώ πολύ για τις συμβουλές σας κύριε καθηγητά.
@joan
Σ'ευχαριστώ μικρή μου σαλαλά! Θα βγάλω καινούργια θεωρία και θα σου τη δώσω να την μελοποιήσεις!!:)
@fevis
Αμάν! Δεν τις αντέχω πια αυτές τις ορμόνες!!
@spyros
Εσύ να το προσέξεις αυτό το κουσούρι γιατί σε βλέπω να μένεις μόνος σου σαν την κάμπια!! :p
(σε βοηθάω τώρα..να το ξέρεις! :))
@chris
Βρε ουστ!Γίνε πρώτα εσύ και μου λες μετά πως να το κάνω! :)

Trilian είπε...

μπερδεύτηκα... κοίταξε εκεί μην δημιουργήσεις καμία έκρηξη με τόσα πειράματα!!

JoaN είπε...

να την μελοποιήσω δύσκολο... να την ερμηνεύσω ναι!!! ξέρεις πάνω στο πάλκο του σπιτιού μ που θα μου πετάτε λελουδικά κλπ :P
οι κάμπιες μόνες τους είναι? δεν είναι η μια πίσω απ την άλλη????!

pietà είπε...

Αγαπημένο μου blogaki, δεν σου έχω πει να μην ασχολείσαι με θέματα που δεν βρίσκουν εφαρμογή σε σένα;;;; Άκου τώρα...ο νεοφλοιός του εγκεφάλου!!!

Aggelos Spyrou είπε...

Χμμμ...
Νομίζω ότι τα memes πλέον καταπιέζονται αφόρητα από το νεοσύστατο... copy paste!

Πάντως, όταν σπούδαζα στο βιολογικό Θεσσαλονίκης, μόνο τα ουζερί με προβλημάτιζαν... Τα υπόλοιπα, με προβληματίζουν τώρα! Έχουμε καιρό...

Blogaki!!! Σύνελθε ρε!!! Μην αφήσεις τη ζωή σου να γίνει θεωρία!!! Εξάλλου, μια θεωρία είναι ισχυρή μέχρι να βγει μια άλλη, που να την ανατρέπει!

Φιλιά! Ο:)

Ανώνυμος είπε...

Γουάου!

snikolas είπε...

Α… μάλιστα! Είσαι σε αυτή τη φάση λοιπόν. Καλό διάβασμα, καλό μπέρδεμα αλλά να ξέρεις, ξεμπέρδεμα δεν έχει!

drunksoul είπε...

Πραγματικά προβληματίζεσαι πάνω σε τέτοια θέματα?Εγώ και που τα διάβασα μόνο κουράστηκα.Πάντως αν ο μοναδικός σκοπός μας είναι η αναπαραγωγή είναι και αυτό μια παρηγοριά.Φαντάσου να ήταν η εργασία... Τελικά πιστεύω οτι ναι,όλα γύρω απ'το σεξ γυρνάνε.

Blogaki είπε...

@trilian
Δεν εγγυώμαι ότι δεν θα μου βγει κανένα τρίτο μάτι μ' όλα αυτά που ασχολούμαι! :p
@joan
Δίκιο έχεις για τις κάμπιες, αλλά ο σπύρος μας είναι πολύ "ξεχωριστό"παιδί και οι άλλες κάμπιες δεν τον κάνουν παρέα! :)
@pieta
Εεεεϊ!!Το γράφω αυτό! Τσούχτρα! :p
@aggelos spyrou
Βρήκες άνθρωπο τώρα να τον συνεφέρεις!Εγώ και που υπάρχω, θεωρητικά το κάνω! :)
@πάνος
Ναι, το καταλαβαίνω..είναι λογικό να εντυπωσιάζεστε!! Και όμορφη και έξυπνη, γίνεται;; χιχι!:p
@snikolas
Λες να μπουρδουκλωθώ τόσο πολύ;;;
Να αναθεωρήσω δηλαδή; :)
@drunksoul
Υπάρχει πολύ συγκεκριμένος λόγος που δεν θέλω να δεχθώ ότι τα πάντα γυρνάνε γύρω από το σεξ! Πρέπει να με κατανοήσετε!:)

alexis είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
alexis είπε...

όλα γυρίζουν γύρω από αυτό που σ'ενδιαφέρει :)

STATLER-WALDORF είπε...

Ως Κοινωνιολόγος θεωρώ χρέος και ιερό καθήκον μου να αναφερθώ στον παράγοντα κοινωνία που ανατρέπει την θεωρεία του κύριου αυτού αφού δεν αναφέρετε πουθενά η ενστικτώδεις ανάγκη του να φέρετε συλλογικά , κάπου εκεί θεωρώ πας άλλαξε η ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης ,όταν ο άνθρωπος κατάλαβε την ανάγκη της συναναστροφής με το ευρύτερο κοινωνικό συνόλω και όταν το ένστικτο της επιβίωσης κατάλαβε ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με αυτό της κοινωνικοποίησης , αν δεν λειτουργούσαν ως κοινωνία οι άνθρωποι πολλή πιθανό είναι ως τάρα να είχαμε εξαφανιστεί ως είδος ! Το κοινωνιολογικό μου μανιφέστο τελειώνει κάπου εδώ ! Και κάτι ακόμη , αν θες να διαβάσεις κάτι πολύ ενδιαφέρον διάβασε για τον κοινωνικό προσδιορισμό του φύλλου που αναιρεί τον βιολογικό , για περισσότερες πληροφορίες….

Blogaki είπε...

@thrills
Τότε όντως πρέπει να αρχίσω να ανησυχώ! :)
@STATLER-WALDORF
Αχοουου!! Απομπερδεύτηκα τώρα! :p
Ευχαριστώ για τα τιπς πάντως!